İran’a İhracat Nasıl Yapılır?

Giriş 13 Ocak 2018 15:22

Güncellenme 11 Mayıs 2022 16:25

Ülkeler

İran’a ihracat yapmak istiyorum

Genel Görünüm

En büyük ithalatçı 2020 : Çin Halk Cumhuriyeti 10.24Milyar $

En büyük ihracatçı 2020 : Diğer 53.42 Milyar $

Türkiye’nin ithalatı 2020 : 1.19 Milyar $

Türkiye’nin ihracatı 2020 : 2.25 Milyar $

İran, cari fiyatlarla 454 milyar dolarlık GSYH büyüklüğü ile dünyanın 26. büyük ekonomisidir. İran, Suudi Arabistan’dan sonra Ortadoğu ve Kuzey Afrika (MENA) bölgesindeki ikinci büyük ekonomidir. İran doğal gaz rezervlerinde dünyada ikinci, kanıtlanmış ham petrol rezervlerinde dördüncü sırada yer almaktadır. Ekonomik faaliyet ve hükümet gelirleri büyük ölçüde petrol gelirlerine bağlıdır ve bu nedenle ekonomide dalgalanmalar görülmektedir. İran, Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde 127. sırada yer almaktadır.

İran gelecek vizyonu olarak, dirençli bir ekonomiye sahip olma, bilim ve teknolojide ilerlemeler gerçekleştirme ve kültürel mükemmelliğin desteklenmesi şeklinde üç temel hedef belirlemiştir. Ekonomik cephede, 5 yıllık kalkınma planı ile yıllık %8’lik bir reel ekonomik büyüme oranı ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile finans ve bankacılık sektörlerinde reformlar öngörülmektedir. Petrol gelirlerinin tahsisi ve yönetimi hükümetin ana öncelikleri arasındadır.

İran’ın 82,9 milyonluk toplam nüfusu içerisinde işgücüne katılım oranı %44, işsizlik oranı ise %10,6’dır. İran’ın resmi para birimi IRR’dir (İran Riyali). Dünya Bankası’nın verilerine göre 2017 yılında yıllık %3,7 oranında büyüyen İran ekonomisinin, 2020 yılında COVID-19 pandemisinin de etkisiyle -%6 oranında daralacağı öngörülmektedir.

Comtrade verilerine göre, İran en yakın ticari ilişkilerini Çin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Irak ile kurarken en fazla ithalatı Çin’den yapmaktadır. Türkiye, 2019 yılında İran’a 2,7 milyar dolarlık ihracat yaparken İran’dan 3,6 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. 2019 yılındaki 6,3 milyar dolarlık ikili ticaret büyüklüğümüz ile İran, Türkiye’nin en büyük 16. ticari ortağı konumundadır.

Ticari Cazibe Faktörleri

İş Yapma Kolaylığı Durumu : 1/5

Lojistik Performansı : 2/5

Mal ve Hizmet İthalatı büyüme (yıllık) :-38.1

Vizesiz Geçiş : Var

Mal İthalatı 2020 : 41.23 Milyar $

Bir iş kurmak için gereken süre : 72.5 Gün

Enflasyon (yıllık) : %39.91

Gayri safi yurtiçi hasıla : 453.99 Milyar $

GSYİH büyüme (yıllık) : % -6.78

Kişi başına düşen milli gelir : 12.95 Bin $

Mal ve Hizmet ithalatı (%GSYİH) : 30.91

Mal İhracatı : 93.61 Milyar $

Hava taşımacılığı, navlun (milyon ton, km) : 152.26

Konteynır Liman Trafiği : 1.51 Milyon

Tarımsal Katma Değer (%GSYİH) : 12.18

Endüstriyel Katma Değer (%GSYİH) : 31.68

Hizmet Katma Değer (%GSYİH) : 55.83

Mal ve Hizmet İhracatı (%GSYİH) : 25.27

Toplam Nüfus : 82.91 Milyon

Doğrudan Yabancı Yatırım (%GSYİH) : 0.52

Mal Ticareti (%GSYİH) : 33.65

Resmi Döviz Kuru (1 Dolar karşılığı yerel para birimi) : 42.000

Sevkiyat noktasından yükleme limanına ort. teslim süresi : 3.0 gün

Teslim limanından alıcıya ort. teslim süresi : 5.0 gün

Stratejik Pazara Giriş Kriterleri

Anlaşmalar ve Vergiler

Türkiye ile İran arasında 10 yıldır müzakereleri süren “Tercihli Ticaret Anlaşması” (TTA), 29 Ocak 2014 tarihinde imzalanmıştır. Türkiye-İran TTA ile, Türkiye’nin bazı tarım ürünlerinde İran’a tarife indirimi vermesi ve buna karşılık İran’ın ise, bazı sanayi ürünlerinde Türkiye’ye tarife indirimi sağlaması kararlaştırılmıştır. İran’ın, TTA ile Türkiye’ye tarife indirimi sağlayacağı ürünler arasında; temizlik ürünleri, ilaç, kozmetik, plastik malzemeler, orman ürünleri, tekstil, hazır giyim, ev tekstili, mobilya, çelik ürünleri, demir ve demirdışı metaller, buzdolabı, bulaşık makinaları gibi beyaz eşya ürünleri, klimalar ve elektrik-elektronik ürünleri gibi birçok ürün yer almaktadır.

Türkiye ile İran arasında “Tercihli Ticaret Anlaşması”na ek olarak “Çifte Vergilendirmeyi Önleme” ve “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması” ikili anlaşmaları yürürlüktedir.

İran’da standart Katma Değer Vergisi oranı %8’dir. Temel gıdalar, tıbbi ilaçlar, tarım ürünleri ve el yapımı halılar KDV’den muaftır.

Ülkede Kurumlar Vergisi oranı %25’tir, Gelir Vergisi oranı ise kişilerin senelik gelire göre %0, %10 ve %20 olarak değişmektedir.

Vergiler hakkında detaylı bilgi için tıklayınız. (Farsça)

Standartlar ve Kurallar

İran Endüstriyel Araştırma ve Standartlar Enstitüsü (ISIRI), Bakanlar Kurulu Kararı ile ithal ve ihraç edilen malların kalitesini kontrol etmek üzere yetkilendirilmiştir. ISIRI Zorunlu Standartlar Programı, sağlık, güvenlik ve çevre yönetmelikleri açısından tüketici haklarını, aynı zamanda yerel imalatçıların düşük nitelikli ithal mallara karşı haklarını korumayı amaçlamaktadır. Zorunlu standartlar programına tabi malların gümrükten geçişi ve İran piyasasına erişiminin gerçekleşmesi için, ISIRI tarafından düzenlenmiş Uygunluk Sertifikasına (CoC) ihtiyaçları vardır.

Ulusal standartlar hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.

Paketleme ve Etiketleme

İran’a ihraç edilecek ürünlerin yapısına, taşıma şekline ve iklim koşullarına göre güvenli bir şekilde paketlenmesi gerekmektedir. Yabancı bir ticari markanın şerit ve bandrol içeren ambalaj malzemelerinin ülkeye girişi yasaktır. Malların açıkta depolanması olasılığı da dikkate alınmalıdır. İran’a ithal edilen ürünler Farsça olarak etiketlenmeli ve tüketiciler için ürünün adı ve markası (hem genel hem de ticari), kayıt numarası, imalatçının adı ve adresi, ithalatçının adı ve adresi, üretim ve son kullanma tarihi, net ağırlığı ve hacmi, kullanılan herhangi bir katkı maddesi, bilgilerini içermelidir.

Pazara Giriş Yolu

Acenteler ve distribütörler: İran’da ticari acente ve distribütör aracılığı ile iş yapma biçimi oldukça yaygındır. Nakliye masrafları ucuz olduğu için firmalar kendi distribütörlük ağını kurmak yerine yerel ya da bölgesel kargo ve nakliye şirketleri ile çalışmaktadır.

E-ticaret: İran’da e-ticaret kanalı 2019 yılında bir önceki yıla oranla %30,5 büyüyerek 18 milyar dolara ulaşmıştır. Tüketicilerin internet penetrasyonları önemli oranda artmaktadır. Ülkedeki internet penetrasyonu 73 milyona ulaşmıştır. Ek olarak akıllı telefon kullanımı da yaygınlaşmakta, nüfusun yaklaşık yarısı,40 milyon birey akıllı telefon kulllanmaktadır. İran’da e-ticaret pazarının %50’sini medya ürünleri oluştururken ikinci sırada %33 ile kişisel bakım ve güzellik ürünleri gelmektedir.

İş Kültürü

İranlılar ikili ilişkilerinin güçlü olduğu kişiler ile ticaret yapmayı tercih ederler. Bu nedenle iş yapmadan önce ikili ilişkilerin güçlendirilmesi önemli bir avantaj sağlamaktadır. İş dünyasında, deneyim, eğitim ve liderlik en çok saygı duyulan niteliklerdir.

İran’da dakiklik çok önemli olarak kabul edilir, toplantılarda buna dikkat etmek önemlidir. Ayrıca el sıkışma dahi karşı cinsle fiziksel temastan kaçınılmalıdır. Kadınlar, başın örtülmesini ve mütevazı kıyafetler giyilmesini içeren, yasalarda belirtilen kıyafet kurallarına uymalıdır.

İran’da iş sözleşmelerinin imzalanması, Batı ülkelerine oranla genellikle daha uzun sürmektedir. İranlılar tarafından kullanılan ana müzakere taktiği zamandır. Eğer zaman baskısı altında hissedilirse bundan faydalanmak için çabalarlar.

İkili Anlaşmalar

Serbest Ticaret Anlaşması : Yok

Bölgesel Ticaret Anlaşması : Yok

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması : Var

Tercihli Ticaret Anlaşması : Var

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması : Var

İhracat Potansiyeli En Yüksek Sektörler ve Ürünler

İlaç ve Kimya Sektörü

Ürün Adı: Aluminyum oksit (suni korendon hariç)

Ürün Gtip Kodu: 281820

Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000

Ürün Adı: Baskı mürekkepleri (siyah HARİÇ); konsantre edilmiş veya katı halde olsun olmasın

Ürün Gtip Kodu: 321519

Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000

Ürün Adı: Diğer enzimler, müstahzar enzimler

Ürün Gtip Kodu: 350790

Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000

Ürün Adı: İzosiyanatlar

Ürün Gtip Kodu: 292910

Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000

Ürün Adı: Yüzey aktif organik maddeler; iyonlu olmayanlar

Ürün Gtip Kodu: 340213

Ticaret Bakanlığı Puanı: 996 / 1000

Makine Sektörü

Ürün Adı:Dokumaya elverişli lifleri eğirmeye mahsus makineler

Ürün Gtip Kodu: 844520

Ticaret Bakanlığı Puanı: 996 / 1000

Ürün Adı: Dokuma makinesi (motorsuz, mekikli); kumaş genişliği>30cm.

Ürün Gtip Kodu: 844629

Ticaret Bakanlığı Puanı: 992 / 1000

Ürün Adı: Diğer örgü, gipür, tül, dantela vb. imali için makine ve cihazlar

Ürün Gtip Kodu: 844790

Ticaret Bakanlığı Puanı: 991 / 1000

Ürün Adı: Krema ayırıcılar (ekremözler)

Ürün Gtip Kodu: 842111

Ticaret Bakanlığı Puanı: 991 / 1000

Ürün Adı: Düz örgü tezgahları, dikiş-trikotaj makineleri

Ürün Gtip Kodu: 844720

Ticaret Bakanlığı Puanı: 990 / 1000

Demir-Çelik ve Metal Sektörü

Ürün Adı: Alaşımsız işlenmemiş nikel

Ürün Gtip Kodu: 750210

Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000

Ürün Adı: Demir/alaşımsız çelikten çubuklar (otomat çeliğinden, işlenmiş)

Ürün Gtip Kodu: 721510

Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000

Ürün Adı: Manyetik [(silikonlu) çelikler-genişlik=>600mm]

Ürün Gtip Kodu: 722519

Ticaret Bakanlığı Puanı: 996 / 1000

Ürün Adı: Paslanmaz çelik yassı mamul (3=<kalın<4, 75mm, sıcak hadde, rulo)

Ürün Gtip Kodu: 721913

Ticaret Bakanlığı Puanı: 986 / 1000

Ürün Adı: Demir/çelikten; makas dilleri, göbeği, diğer kruvazman ve makas elemanları

Ürün Gtip Kodu: 730230

Ticaret Bakanlığı Puanı: 986 / 1000

Elektrik-Elektronik Sektörü

Ürün Adı: Ses kayıt/kayıt edilen sesi tekrar veren; cihaz ile birlikte olmayıp saatle birlikte olan

Ürün Gtip Kodu: 852792

Ticaret Bakanlığı Puanı: 973 / 1000

Ürün Adı: Eriyen iletkenli sigortalar (gerilim>1000 v)

Ürün Gtip Kodu: 853510

Ticaret Bakanlığı Puanı: 971 / 1000

Ürün Adı: Elektronik entegre devrelerin aksam ve parçaları

Ürün Gtip Kodu: 854290

Ticaret Bakanlığı Puanı: 963 / 1000

Ürün Adı: Otomatik devre kesiciler

Ürün Gtip Kodu: 853620

Ticaret Bakanlığı Puanı: 953 / 1000

Ürün Adı: Diğer röleler

Ürün Gtip Kodu: 853649

Ticaret Bakanlığı Puanı: 949 / 1000

Tekstil Sektörü

Ürün Adı: Sentetik filament demetleri; akrilik/modakrilikten

Ürün Gtip Kodu: 550130

Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000

Ürün Adı: Diğer sentetik lif iplikleri (toptan)

Ürün Gtip Kodu: 540239

Ticaret Bakanlığı Puanı: 983 / 1000

Ürün Adı: Diğer sentetik lif iplikleri (toptan)

Ürün Gtip Kodu: 540239

Ticaret Bakanlığı Puanı: 980 / 1000

Ürün Adı: Yağ presinde/benzeri işlerde kullanılan tasir torbaları

Ürün Gtip Kodu: 591140

Ticaret Bakanlığı Puanı: 980 / 1000

Ürün Adı: Naylon/diğer poliamidlerden sent. devamsız lifler; karde edilmiş, taranmış / iplik imali için başka şekilde işlem görmüş

Ürün Gtip Kodu: 550610

Ticaret Bakanlığı Puanı: 976 / 1000

Plastik ve Kauçuk Sektörü

Ürün Adı: Diğer polieterler (ilk şekilde)

Ürün Gtip Kodu: 390720

Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000

Ürün Adı: Poli (metilen fenil izosiyanat) (ham MDI, polimerik MDI) (ilk şekilde)

Ürün Gtip Kodu: 390931

Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000

Ürün Adı: Etilen-vinil asetat kopolimerleri (ilk şekilde)

Ürün Gtip Kodu: 390130

Ticaret Bakanlığı Puanı: 996/ 1000

Ürün Adı: Etilen; propilen; konjuge olmamış dien kauçuk (epdm)

Ürün Gtip Kodu: 400270

Ticaret Bakanlığı Puanı: 995/ 1000

Ürün Adı: Poliasetaller (ilk şekilde)

Ürün Gtip Kodu: 390710

Ticaret Bakanlığı Puanı: 993 / 1000

Ağaç ve Orman Ürünleri Sektörü

Ürün Adı: Kağıt/kartonlar, plastik sıvalı, emdirilmiş/kaplı; beyazlatılmış; diğerleri

Ürün Gtip Kodu: 481159

Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000

Ürün Adı: İğne yapraklı ağaçtan yarı beyaz, beyaz kimyasal odun hamuru

Ürün Gtip Kodu: 470321

Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000

Ürün Adı: Geniş yapraklı ağaçlardan yarı beyaz, beyaz kimyasal odun hamuru

Ürün Gtip Kodu: 470329

Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000

Ürün Adı: Uzunlamasına kesilmiş kayın; kalın >= 6mm.

Ürün Gtip Kodu: 440792

Ticaret Bakanlığı Puanı: 998/ 1000

Ürün Adı: Geri kazanılmış beyazlatılmamış kağıt/karton döküntü, kırpıntı, hurdaları

Ürün Gtip Kodu: 470710

Ticaret Bakanlığı Puanı: 995 / 1000

Tarım ve Hayvancılık Sektörü

Ürün Adı: Diğer bitkilerde elde edilen bitkisel özsu ve hülasalar

Ürün Gtip Kodu: 130219

Ticaret Bakanlığı Puanı: 988 / 1000

Ürün Adı: Arap zamkı

Ürün Gtip Kodu: 130120

Ticaret Bakanlığı Puanı: 982 / 1000

Ürün Adı: Atlar; damızlık olmayan

Ürün Gtip Kodu: 010129

Ticaret Bakanlığı Puanı: 953 / 1000

Ürün Adı: Atlar; damızlık olmayan

Ürün Gtip Kodu: 010129

Ticaret Bakanlığı Puanı: 949/ 1000

Ürün Adı: Kopra

Ürün Gtip Kodu: 120300

Ticaret Bakanlığı Puanı: 939 / 1000

İşlenmiş Tarım Ürünleri Sektörü

Ürün Adı: İçilen sigara, pipo ve diğer tütünler (Nargile tütünleri hariç)

Ürün Gtip Kodu: 240319

Ticaret Bakanlığı Puanı: 1000 / 1000

Ürün Adı: Soya fasulyesi yağı üretiminden arta kalan küspe ve katı atıklar

Ürün Gtip Kodu: 230400

Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000

Ürün Adı: Kakao yağı

Ürün Gtip Kodu: 180400

Ticaret Bakanlığı Puanı: 999/ 1000

Ürün Adı: Kakao dane ve kırıkları (ham/kavrulmuş, bütün/kırık)

Ürün Gtip Kodu: 180100

Ticaret Bakanlığı Puanı: 997/ 1000

Ürün Adı: Mısır yağı ve fraksiyonları; ham

Ürün Gtip Kodu: 151521

Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000

Hazır Giyim Sektörü

Ürün Adı: Yatak çarşafı (dokunabilir diğer madde (baskılı)]

Ürün Gtip Kodu: 630229

Ticaret Bakanlığı Puanı: 849 / 1000

Ürün Adı: Kazaklar, süveterler, hırkalar, yelekler vb. eşya; diğer ince hayvan kıllarından (örme veya kroşe)

Ürün Gtip Kodu: 611019

Ticaret Bakanlığı Puanı:837/ 1000

Ürün Adı: Kadın/kız çocuk için manto, kaban, kolsuz ceket, pelerin, anorak, vb.eşya; dokumaya elvrşl diğer maddelerden(örme/kroşe)

Ürün Gtip Kodu: 610290

Ticaret Bakanlığı Puanı: 833 / 1000

Ürün Adı: Dokumaya elverişli maddelerden diğer hazır eşya (elbise patronları dahil)

Ürün Gtip Kodu: 630790