Cezayir’e İhracat Nasıl Yapılır?


İçindekiler
Cezayire’e ihracat yapmak istiyorum
Genel Görünüm
En büyük ithalatçı 2020 : Çin Halk Cumhuriyeti 8.31 Milyar $
En büyük ihracatçı 2020 : İtalya 5.62 Milyar $
Türkiye’nin ithalatı 2020 : 567.38 Milyon $
Cezayir, nominal olarak Afrika’nın 4. ve dünyanın 55. büyük ekonomisidir. Satın alma gücü paritesine (PPP) göre dünyanın 36. büyük ekonomisi olan Cezayir büyük bir tüketici pazarına ve gittikçe artan harcama gücüne sahiptir. Afrika kıtasının en büyük yüzölçümüne sahip ülkesi olan Cezayir, modernleşme reformları, güçlü ve sürdürülebilir büyümeyi hedefleyen kalkınma planı ve petrol ve doğal gazdan elde edilen döviz rezervleri ile yıldan yıla gelişen bir ekonomiye sahiptir. Ulusal para birimi dinardır (DZD). Birleşmiş Milletler “İnsani Gelişmişlik” endeksinde Afrika’da 3. sırada yer almaktadır. Dünya Bankası “İş Yapma Kolaylığı” endeksinde ise 190 ülke içinde 157. sırada yer almaktadır.
Cezayir, 43 milyonluk nüfusu ile dünyanın en kalabalık 33. ülkesidir. %41’lik işgücüne katılım oranı, dünya ortalamasının altındadır ve ülkede vasıflı işçi sıkıntısı yaşanmaktadır. İşsizlik oranı %12’dir. İşgücünün %60’ı hizmetler sektöründe, %31’i sanayi sektöründe ve %9’u tarım sektöründe istihdam edilmektedir. Cezayir, 2019 yılı itibariyle cari fiyatlarla 169,9 milyar dolar GSYH büyüklüğüne sahiptir. Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, 2019 yılında yıllık reel olarak %0,7 büyüyen Cezayir ekonomisinin, 2020 yılında COVID-19 pandemisinin etkisiyle -%5,2 oranında daralacağı öngörülmektedir.
Comtrade verilerine göre, Cezayir 2017 yılında toplam 35 milyar dolarlık ihracat 46 milyar dolarlık ithalat yapmıştır. En yakın ticari ilişkilerini Fransa, İtalya ve İspanya ile kurmuştur. Türkiye 2019 yılında Cezayir’e 2 milyar dolarlık ihracat yaparken, Cezayir’den 719 milyon dolarlık ithalat yapmıştır. İkili ticaret büyüklüğümüzün 2,7 milyar doları aştığı Cezayir, en büyük 30. ticari partnerimiz konumundadır. Türk şirketleri günümüze kadar Cezayir’de 16,1 milyar dolar değerinde 377 önemli projeye imza atmıştır.
Ticari Cazibe Faktörleri
Stratejik Pazara Giriş Kriterleri
Anlaşmalar ve Vergiler
Türkiye ile Cezayir arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) bulunmadığından Türkiyeli ihracatçılar, Cezayir’e ihraç ettikleri ürünler için ürün çeşidine göre değişen %5, %15, %30, ve %60 oranındaki gümrük vergisine tabidir. Ocak 2020’de düzenlenen Türkiye-Cezayir İş Forumu’nda Türkiye, Cezayir ile STA için gerekli adımların süratle atılacağını belirtmiştir.
Türkiye ile Cezayir arasında “Çifte Vergilendirmeyi Önleme” ikili anlaşması yürürlüktedir.
Cezayir’deki standart KDV oranı %19’dur, ancak bazı ürünler ve operasyonlar için %9’luk indirgenmiş oran uygulanır.
Cezayir’de ihraç ürünün gümrük vergisi ile KDV oranları bindirilmiş fatura bedeli üzerinden ayrıca %2,5 oranında gümrük işlemleri harç bedeli uygulanmaktadır.
Kurumlar Vergisi standart oranı %26’dır. Ancak, üretim şirketleri %19, inşaat faaliyetleri, kamu işleri ve seyahat acenteleri (turizm ve termal faaliyetler hariç) %23 oranında indirgenmiş orana tabidir. Gelir Vergisi standart oranı %35’tir.
Cezayir’de vergilerden sorumlu otorite Ulusal Yatırım Ajansı’dır (ANDI). ANDI internet sitesi için tıklayınız.
Standartlar ve Kurallar
Tüketim ve istihdam için üretilmiş tüm ürünler güvenlik, sağlık ve çevreyi koruma amacı ile Cezayir’e ihraç edilirken sertifika zorunluluğu altındadır. Ulusal uygunluk işareti TEDJ olmakla beraber NF ve CE uluslararası işaretleri kabul edilmektedir.
Cezayir Standardizayon Enstitüsü (IANOR), standartların belirlenmesinden sorumlu otoritedir. IANOR internet sitesi için tıklayınız.
Cezayir Akreditasyon Kuruluşu (ALGERAC), sertifikasyonlardan sorumlu otoritedir. ALGERAC internet sitesi için tıklayınız.
Cezayir’de ödeme sırasında kalite kontrol belgesi talep edilmektedir. Bu belgenin birçok ürün grubunda (özellikle tüketicinin kullanımına sunulan ürünler) Cezayir makamlarınca onaylanmış kuruluşlarca (SGS, Lloyds, Veritas gibi) temin edilmesi gerekmektedir.
Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri, otomotiv yedek parçaları, gazla kullanılan teçhizatlar, elektrikli ev aletleri, tekstil ve konfeksiyon, oyuncaklar, vanalar, elektrikli ekipmanlar için uygunluk belgesi istenmektedir. Bu belge, kalite kontrol belgesi ile aynı kuruluşlardan alınabilmektedir.
Paketleme ve Etiketleme
Cezayir’e ihraç edilen ürünlerin üzerinde ihracatçı ülke ve ürünün spesifikasyonlarına ilişkin bilgilerin bulunması ve bilgilerin Arapça olması zorunluluğu vardır. Etikette yazılanlar görünür, okunaklı ve silinmez olmalıdır. Ürün ağırlık ve boyutları belirtilirken metrik sistem kullanımı zorunludur. Gıda ürünleri için, “helal” etiketi bulunması gerekmektedir.
Pazara Giriş Yolu
Acenteler ve distribütörler: Yerel acenteler veya distribütörler kullanmak, Arapçanın tüketicilerin ana dili olması ve iş dünyasında Fransızca kullanımının yaygın olması nedeniyle dil engelini aşmada etkili pazara giriş yoludur. İslam Hukuku ve Fransız Hukuku’nu kullanan Cezayir ile yasal farklılıklardan etkilenmemek açısından ticaret sözleşmesi yapmadan önce vergi ve hukuk danışmanı ile görüşülmesi önerilmektedir.
Doğrudan satış: Yapılan satıştan yüksek kar potansiyeli taşıyan doğrudan satış yolu beraberinde Arapça ve Fransızca dil bilme veya tercüman kullanma zorunluluğunu getirmektedir. 2009’da yürürlüğe giren 49/51 kuralı ile yabancı hissedarların Cezayir merkezli bir şirket sermayesinin %49’undan fazlasına sahip olması sınırlandırılmıştır. 2020’de yapılan güncelleme ile Cezayir, bu sınırlandırmanın yalnızca enerji, altyapı, bankacılık, sigorta, doğal kaynaklar, kamu hizmetleri ve savunma gibi stratejik sektörlerde uygulanacağını duyurmuştur.
E-ticaret: İlk çevrimiçi pazarların 2009’da ortaya çıktığı Cezayir, e-ticaret yoluyla satış yoluna geç adapte olmaya başlamıştır. Nüfusun %49’unun internet kullanıcısı olduğu Cezayir’de internet olanakları gerek hız gerekse kalite gibi kriterler açısından oldukça zayıftır. Diğer seçeneklere göre daha uygun fiyatlı ve ürünlerin Cezayir’e ulaşımı açısından ulaşılabilir bir kanal olsa da, ülkede teknolojik adaptasyonun ve internet kullanımının yetersiz olması nedeniyle riskler taşımaktadır.
İş Kültürü
Cezayir’de resmi dil Arapça olmakla birlikte, ticari hayatta Fransızca oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Öte yandan, ülkede kullanılan “Derce” aksanı Arapça, Berberice ve Fransızca karışımı olup ülkemizde Arapça bilen personelin dahi Cezayirlilerle iletişim kurarken zorluklar yaşamasına neden olmaktadır.
Cezayir’de yasal sistem, Fransız ve İslam Hukuku’na dayanmaktadır ve anlaşmazlıkların çözümü bir hayli zaman almaktadır. Cezayir’de yaşanan trafik problemi ve başkentte çok sıkı polis kontrolü nedeni ile randevuların zamanları aksayabilmektedir. Bu açıdan, Cezayirlilerin randevularına sık sık geç geldiğinin farkında olunmalıdır. Cezayirli firmaların faks ve e-posta ile kendilerine yapılan iş tekliflerine zamanında geri dönemedikleri hatta bazı zamanlarda hiç cevap vermedikleri bilinmektedir. Bu çerçevede sonuç vermesi istenen ciddi pazar araştırmalarının ülke ziyareti ile yapılmasında fayda görülmektedir.
Ülkede genel olarak bir güvenlik sorunu bulunmamaktadır. Buna karşın, seyahatlerde başkent ve büyük kentler dışında dikkatli olunmasında fayda görülmektedir. Kent merkezleri de dahil olmak üzere belirli bölgelerde takım elbise ile dolaşılması yerine daha rahat ve daha az dikkat çekici bir giyim tarzı tercih edilebilir.
Cezayir’de firmaların genellikle söz ile mutabık kalınan hususların yazıya dökülmesi aşamasında değişik tavırlar alabildiği izlenmiştir. Bu nedenle, iş bağlantısı kurarken Cezayirli firmayla yazılı bir sözleşme ile mutabakat sağlanması tavsiye edilmektedir.
Ödeme Koşulları
Cezayir’de 2009 yılı Ek Bütçe Yasası’nda yapılan bir düzenleme ile ithalatta sadece akreditif mektubu ile ödeme zorunluluğu getirilmiştir. Bu ödeme, alıcı nihai faturaları gösterdikten, mallar sevk edildikten ve gümrük tarafından D-10 sertifikası verildikten sonra yapılabilir. Peşin ödeme ise sözleşme değerinin %15’ini aşamaz ve Cezayir Merkez Bankası’nın önceden onayına ve ihraç bankası garantisine bağlıdır. Cezayir’de para transferleri, uluslararası bankacılıktaki ortalama sürelerin bir hayli üstünde tamamlanmakta ve önemli gecikmelerle gerçekleşmektedir. Bu nedenle, akreditif mektuplarının açılması en erken 20 gün içerisinde gerçekleşmektedir.
Türkiye ile Cezayir arasında ortak banka olmadığından ve Cezayir bankaları Türk bankaları tarafından verilen teminat mektuplarını kabul etmediğinden Türk firmaları, üstlendikleri projeler kapsamında vermek zorunda oldukları teminat mektuplarını uluslararası bankalar aracılığıyla düzenletmek zorunda kalmaktadırlar.
İkili Anlaşmalar
İhracat Potansiyeli En Yüksek Sektörler ve Ürünler
İlaç ve Kimya Sektörü
- Ürün Adı: Diğer polipeptid, porotein ve glikoprotiein hormonları bunların türevi vb. yapıdakiler
Ürün Gtip Kodu: 293729
Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000
- Ürün Adı: Difenilaminin diğer türevleri ve tuzları
Ürün Gtip Kodu: 292144
Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000
- Ürün Adı: Yapısında başka bir halkaya yapışmamış bir benzotiazol halkası olan bileşikler
Ürün Gtip Kodu: 293420
Ticaret Bakanlığı Puanı: 996 / 1000
- Ürün Adı: Tris (2,3-dibromopropil) fosfat içeren karışımlar
Ürün Gtip Kodu: 382483
Ticaret Bakanlığı Puanı: 995 / 1000
- Ürün Adı: Radyografi muayeneleri için x ışınlarını geçirmeyen müstahzarlar
Ürün Gtip Kodu: 300630
Ticaret Bakanlığı Puanı: 995 / 1000
Makine Sektörü
- Ürün Adı: Diğer delme/sondaj makineleri
Ürün Gtip Kodu: 843049
Ticaret Bakanlığı Puanı: 1000 / 1000
- Ürün Adı: Vakumlu döküm makineleri ve ısıtarak şekil veren diğer makineler
Ürün Gtip Kodu: 847740
Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000
- Ürün Adı: Cam/cam eşyanın imaline/sıcak işlenmesine mahsus diğer makineler
Ürün Gtip Kodu: 847529
Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000
- Ürün Adı: Metaller veya sermetleri için nümerik kontrollü düz yüzey taşlama tezgahları
Ürün Gtip Kodu: 846012
Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000
- Ürün Adı: Honlama ve lepleme tezgahları
Ürün Gtip Kodu: 846040
Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000
Demir-Çelik ve Metal Sektörü
- Ürün Adı: Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri (genişlik=>600mm, kalayla kaplanmış, kalınlık < 0,5mm)
Ürün Gtip Kodu: 721012
Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000
- Ürün Adı: Demir veya alaşımsız çelikten yassı mamüller (rulo, soğuk hadde, genişlik=>600mm.kalınlık=>3mm.)
Ürün Gtip Kodu: 720915
Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000
- Ürün Adı: Demir veya alaşımlı olmayan çelik; düz haddelenmiş, sıcak haddelenmiş, 600mm’den daha az genişlikte, kaplamalı/kalay ile kaplanmış
Ürün Gtip Kodu: 721210
Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000
- Ürün Adı: Makine ve cihazlar için bıçaklar, kesici ağızlar
Ürün Gtip Kodu: 820890
Ticaret Bakanlığı Puanı: 992 / 1000
- Ürün Adı: Demir/alaşımsız çelikten yassı diğer mamüller (soğuk hadde, genişlik>=600mm); kaplanmamış
Ürün Gtip Kodu: 720990
Ticaret Bakanlığı Puanı: 991 / 1000
Elektrik-Elektronik Sektörü
- Ürün Adı: Kulaklık, ses frekansı yükselteçleri, amplikatör setleri için aksam ve parçalar
Ürün Gtip Kodu: 851890
Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000
- Ürün Adı: Diğer valflar ve tüpler
Ürün Gtip Kodu: 854089
Ticaret Bakanlığı Puanı: 995 / 1000
- Ürün Adı: Tristörler, diak, triaklar (ışığa duyarlı tertibat hariç)
Ürün Gtip Kodu: 854130
Ticaret Bakanlığı Puanı: 994 / 1000
- Ürün Adı: Eriyen iletkenli sigortalar (gerilim>1000 v)
Ürün Gtip Kodu: 853510
Ticaret Bakanlığı Puanı: 991 / 1000
- Ürün Adı: Camdan izolatörler
Ürün Gtip Kodu: 854610
Ticaret Bakanlığı Puanı: 990 / 1000
Tarım ve Hayvancılık Sektörü
- Ürün Adı: Karabiber (ezilmemiş/öğütülmemiş)
Ürün Gtip Kodu: 090411
Ticaret Bakanlığı Puanı: 999 / 1000
- Ürün Adı: Biberler (Capsicum ve Pimenta cinsi); ezilmiş veya öğütülmüş
Ürün Gtip Kodu: 090422
Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000
- Ürün Adı: Biberler (Capsicum ve Pimenta cinsi); kurutulmuş, ezilmemiş, öğütülmemiş
Ürün Gtip Kodu: 090421
Ticaret Bakanlığı Puanı: 997 / 1000
- Ürün Adı: Fındık (kabuklu)
Ürün Gtip Kodu: 080221
Ticaret Bakanlığı Puanı: 993 / 1000
- Ürün Adı: Sazan balıkları (Cyprinus spp., Carassius spp., Ctenopharyngodon idellus, Hypophthalmichthys spp., vb.); canlı
Ürün Gtip Kodu: 030193
Ticaret Bakanlığı Puanı: 991 / 1000
Plastik ve Kauçuk Sektörü
- Ürün Adı: Pvc-plastifiye edilmiş (ilk şekilde)
Ürün Gtip Kodu: 390422
Ticaret Bakanlığı Puanı: 994 / 1000
- Ürün Adı: Vinil klorür polimerlerinden monofil, çubuk, profiller-eni kesiti >1mm
Ürün Gtip Kodu: 391620
Ticaret Bakanlığı Puanı: 994 / 1000
- Ürün Adı: Diğer vinil klorür kopolimerleri (ilk şekilde)
Ürün Gtip Kodu: 390440
Ticaret Bakanlığı Puanı: 994 / 1000
- Ürün Adı: Diğer akrilik polimerler (ilk şekilde)
Ürün Gtip Kodu: 390690
Ticaret Bakanlığı Puanı: 990 / 1000
- Ürün Adı: Plastikten tüp, boru ve hortum bağlantı elemanları
Ürün Gtip Kodu: 391740
Ticaret Bakanlığı Puanı: 986 / 1000
Tekstil Sektörü
- Ürün Adı: Havlu cinsi bukleli mensucat (pamuktan, diğer)
Ürün Gtip Kodu: 580219
Ticaret Bakanlığı Puanı: 990 / 1000
- Ürün Adı: Pamuk ipliği (tek kat, penyesiz, pamuk<%85, 232.56<=dtex<714.29; toptan)
Ürün Gtip Kodu: 520612
Ticaret Bakanlığı Puanı: 990 / 1000
- Ürün Adı: Havlu cinsi bukleli mensucat (dokumaya elverişli maddelerden)
Ürün Gtip Kodu: 580220
Ticaret Bakanlığı Puanı: 980 / 1000
- Ürün Adı: Dokunmamış mensucat [dokunabilir sentetik/suni lifden (m2 ağır; 25..70gr.)]
Ürün Gtip Kodu: 560312
Ticaret Bakanlığı Puanı: 979 / 1000
- Ürün Adı: Dokumaya elverişli diğer maddeden işlemeler
Ürün Gtip Kodu: 581099
Ticaret Bakanlığı Puanı: 977/ 1000
Hazır Giyim Sektörü
- Ürün Adı: Erkek/erkek çocuk için külot/silip; dokunabilir diğer maddeler
Ürün Gtip Kodu: 620719
Ticaret Bakanlığı Puanı: 986 / 1000
- Ürün Adı: Kadın/kız çocuk için elbise; sentetik lif.
Ürün Gtip Kodu: 620443
Ticaret Bakanlığı Puanı: 981 / 1000
- Ürün Adı: Yatak örtüleri (diğer hallerde)
Ürün Gtip Kodu: 630419
Ticaret Bakanlığı Puanı: 971/ 1000
- Ürün Adı: Kadın/kız çocuk için yüzme kıyafetleri
Ürün Gtip Kodu: 621112
Ticaret Bakanlığı Puanı: 968 / 1000
- Ürün Adı: Kadın/kız çocuk için takım elbise; pamuktan
Ürün Gtip Kodu: 620412
Ticaret Bakanlığı Puanı: 966 / 1000
Ağaç ve Orman Ürünleri Sektörü
- Ürün Adı: Geniş yapraklı sülfitli kimyasal odun hamuru tam/yarı beyaz
Ürün Gtip Kodu: 470429
Ticaret Bakanlığı Puanı: 998 / 1000
- Ürün Adı: Sülfitli ambalaj kağıdı
Ürün Gtip Kodu: 480530
Ticaret Bakanlığı Puanı: 986 / 1000
- Ürün Adı: Ağaçtan yonga ve levha
Ürün Gtip Kodu: 441011
Ticaret Bakanlığı Puanı: 970/ 1000
- Ürün Adı: Tabii mantar (işlenmiş)
Ürün Gtip Kodu: 450200
Ticaret Bakanlığı Puanı: 920/ 1000
- Ürün Adı: Oluklu kağıt/kartondan kutu ve mahfazalar
Ürün Gtip Kodu: 481910
Ticaret Bakanlığı Puanı: 909/ 1000
İşlenmiş Tarım Ürünleri Sektörü
- Ürün Adı: Kuru madde üzerinden hesaplandığında (ağırlık; >= 99% loktoz içeren)
Ürün Gtip Kodu: 170211
Ticaret Bakanlığı Puanı: 989/ 1000
- Ürün Adı: Biracılık ve damıtık içki sanayinin posa ve artıkları
Ürün Gtip Kodu: 230330
Ticaret Bakanlığı Puanı: 976 / 1000
- Ürün Adı: Pamuk tohumu yağları; ham
Ürün Gtip Kodu: 151221
Ticaret Bakanlığı Puanı: 974 / 1000
- Ürün Adı: Domuz but ve parçalarından hazırlanmış madde ve konserveler
Ürün Gtip Kodu: 160241
Ticaret Bakanlığı Puanı: 969 / 1000
- Ürün Adı: Alkol gücünün denatüre edilmemiş etil alkol% 80’den az hacme göre; alkollü içecekler, likörler ve diğer manevi içecekler: Viski: Açıklama 10 basamaklı seviyede mevcut değildir
Ürün Gtip Kodu: 220830
Ticaret Bakanlığı Puanı: 964/ 1000
Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti
Başkent: Cezayir (3.000.000)
Yönetim Biçimi: Cumhuriyet
Bağımsızlık: 5 Temmuz 1962 (Fransa’dan)
Nüfus: 40,61 milyon (2016)
Resmi Dili : Arapça
Doğal Kaynaklar: Zengin demir cevheri yatakları, fosfat, kurşun, çinko ve antimuan; petrol ve doğal gaz yatakları.
Tarımsal Ürünler: Buğday, arpa, yulaf, üzüm, zeytin, narenciye, meyveler; koyun, sığır.
Endüstri: Petrol, doğal gaz, hafif sanayi, madencilik, elektrik, petrokimya, gıda işleme.
Para Birimi: Cezayir Dinarı (DZD)
Vize Durumu: İstiyor
Büyükelçilikler :
Cezayir Büyükelçiliği
21, Villa Dar el-Ouard, Chemin de la Rochelle, Boulevard Colonel Bougara, Alger-16000/ Algerie
T:+213 21 23 00 60 / +213 21 23 00 04(Türk vatandaşları)
Cezayir Konsolosluğu
Esentepe Mahallesi, 23 Temmuz Meydan Sok. Gazeteciler Sitesi No:7, 34394 Esentepe/Şişli/Şişli/İstanbul
T: (0212) 356 95 16
Genel Ticaret Politikaları
Cezayir ekonomisinin uluslararası ekonomiye daha çok entegre olarak serbestleştirilmesi ve devletin ekonomik hayattaki rolünün azaltılmasına yönelik politikalar kapsamında, Avrupa Birliği (2005) ve Arap Birliği (2009) ile Serbest Ticaret Anlaşmaları yürürlüğe konulmuştur. Öte yandan, söz konusu ülke DTÖ’ye hâlihazırda üye olmamakla birlikte ilk üyelik başvurusunun yapıldığı 1987 yılından bu yana müzakereler devam etmektedir.
Çalışmalarımız Hakkında Bilgiler
İhracat nasıl yapılır sorusuna bizim verdiğimiz cevaplara ise aşağıdaki linklerden ulaşabilir ve detaylı bilgi için telefon numaramızdan bizi arayabilirsiniz.
Yaptığımız ihracat çalışmaları hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için Dijital Pazarlama ile İhracat Nasıl Arttırılır? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Yaptığımız ihracat çalışmaları ve sonuçlarını gerçek bir hikaye üzerinden anlattığımız Sıfırdan ihracat nasıl yapılır? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İhracat paketlerimiz hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için İhracata Giriş Paketleri başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
İhracat hakkında detaylı bilgi sahibi olmak için Yurt dışına ihracat nasıl yapılır? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kambiyo Rejimi, Bankacılık Sektörü ve Para Transferleri
Cezayir parası Dinar konvertibl değildir ve ülkede sıkı bir kambiyo rejimi uygulanmaktadır. Cezayir vatandaşlarının ve yerli şirketlerin döviz bulundurma ve yurt dışına para transferi yasalarla belirli durumlar dışında yasaktır.
Bu nedenle havaalanında ve karayolu ile gelindiğinde sınırda, gümrük memuru tarafından “deklarasyon” sorulduğunda, ya da sorulmasa bile, beraberde getirilen dövizin “1000 Avroyu aşması durumunda” deklare edilmesi gerekmektedir. Bunun için havaalanında pasaport kontrolünün hemen çıkışındaki bankoda form (2 adet) doldurulması gerekmektedir. Bu noktanın geçilerek dövizin beyan edilmemesi ve hem giriş ve hem çıkış sırasında bu dövizin kontrol ile tespit edilmesi halinde miktara bakılmaksızın dövize el konulabilmekte ve tespit edilen miktarın iki katı para cezası ve ayrıca hapis cezası söz konusu olabilmektedir.
Uygulanan sıkı kambiyo rejimi, paralel para piyasaların oluşmasına yol açmıştır. Bu çerçevede oluşan kara borsalarda, Merkez Bankası tarafından belirlenen döviz kurları, piyasa fiyatlarından % 30-40 seviyesinde sapma gösterebilmektedir.
Cezayir’de mevcut durum itibariyle devlet bankalarının verimsiz ve hantal oluşu, özel bankaların yetersizliği ve yasal düzenlemelerin tam olarak uygulamaya aktarılamamış olması nedeniyle özellikle kambiyo, akreditif, dış krediler ve para transferleri gibi uluslararası bankacılık işlemleri oldukça yavaş yürümektedir.
Ayrıca, Türkiye ile Cezayir arasında ortak banka olmadığından, firmalarımız anılan ülkede aracı bankalar kanalı ile çalışmaktadırlar.
Cezayir ile Türk bankaları arasında muhabirlik ilişkisi bulunmamaktadır. Cezayir bankaları, Türk bankaları tarafından verilen teminat mektuplarını kabul etmediğinden Türk firmaları, üstlendikleri projeler kapsamında vermek zorunda oldukları kati ve avans teminat mektuplarını uluslararası bankalar aracılıyla düzenletmek zorunda kalmaktadır.
Akreditif Mektubu ile Ödeme
Cezayir’de 2009 yılı Ek Bütçe Yasası’nda (2009 Yılı 69. Md.) yapılan bir düzenleme ile ithalatta sadece akreditif mektubu ile ödeme zorunluluğu getirilmiştir (Öte yandan, 2011 yılında yapılan bir düzenleme ile Cezayirli üretici firmalara vesaik mukabili ödeme serbestisi de tanınmıştır). Ancak akreditif mektubu, her ne kadar ihracatçıları en çok güvence altına alan ödeme şekli olsa da, bazı yüksek tutarlı ürünlerin (makina parkı, un değirmeleri, vb. gibi) üretimi için ön ödeme gerekmesine karşın, akreditifli ödeme de bunun mümkün olmaması sebebiyle firmalarımız sıkıntı yaşayabilmektedirler. Nitekim söz konusu ödeme şeklinde, ürün Cezayir limanlarına gelmeden para transferi mümkün olmamaktadır.
Cezayir’de para transferleri, uluslararası bankacılıktaki ortalama süreleri oldukça aşacak bir şekilde önemli gecikmelerle gerçekleştirilebilmektedir. Nitekim para transferinde, Cezayir Merkez Bankası’ndan izin alınması uzun süreler alabilmektedir. Bu kapsamda, akreditif mektuplarının en erken 20 gün içerisinde açılabildiği bilinmektedir.
Öte yandan mer’i mevzuat hükümleri çerçevesinde ithalattaki bütün evrakların temin edilmesi bankaların sorumluluğunda olduğundan, Cezayirli bankalar, ihtiyaten, ithalatçılardan temini gerekmeyen evraklar talep edebilmektedir.
Gümrük Tarifeleri
Cezayir’e ihracat yapan firmalarımızın karşılaştıkları en ciddi sorun, anılan ülke ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) olmaması sebebiyle ödenen yüksek gümrük tarifeleridir. Yüksek gümrük tarifelerini ödemek istemeyen bazı Cezayirli ithalatçıların, firmalarımızdan düşük bedelli fatura kesmesini talep ettikleri, Cezayir gümrüklerinde bu düşük faturaların tespit edilmesi halinde ise ihraç konusu ürünlere uzun teftiş süreçleri sonucunda Cezayirli makamlarca el konulduğu bilinmektedir.
Gümrük Formaliteleri
Cezayir’de ürünün gümrük vergisi ile KDV oranları bindirilmiş fatura bedeli üzerinden % 2,5 oranında gümrük işlemleri harç bedeli hesaplanmaktadır.
Cezayir’de gümrük prosedürleri uluslararası teamüllerin oldukça üzerinde sürelerde gerçekleşmektedir. Bu çerçevede; bütün evrakları temin edilmiş olmasına karşın bir konteynerin en erken 15-20 gün içerisinde gümrükten çekilebildiği ifade edilmektedir. Bu bakımdan, malın 3 işgünü içerisinde çekilememesi halinde demuraj bedeli işletilmeye başlanmaktadır.
Ayrıca, konteynerlerin gümrükleme işlemlerinde, farklı limanlarda gümrüklemeye izin verilmediğinden parsiyel taşımacılık yapmak zorlaşmaktadır.
Cezayir’de ithal ürünlerin üzerinde ithalatçı ve ürünün spesifikasyonlarına ilişkin olarak düzenlenen etiketlerin Arapça olması zorunluluğu vardır.
Kalite Kontrol Belgesi
Cezayir’de ödeme sırasında aranan belgelerden bir tanesi de kalite kontrol belgesidir. Bu belge Cezayirli bankalar tarafından da talep ediliyordu. Ancak 2011 yılında bu belgenin bankalarca aranmasına son verilmiş olmasına karşın Cezayirli bankaların bu belgeyi firmalarımızdan halen talep ettikleri görülmektedir.
Öte yandan söz konusu belge gümrük idarelerince talep edilmektedir. Bu belgenin bir çok ürün grubunda (özellikle direk tüketicinin kullanımına sunulan insan sağlığı, güvenliği ile çevrenin korunması açısından yüksek riskli ürün gruplarında) Cezayir makamlarınca onaylanmış kuruluşlarca (SGS, Lloyds, Veritas,…) temin edilmesi gerekebilmektedir. Bir takım ürün gruplarında ise firmanın kendisi tarafından da bu belge düzenlenebilmektedir.
Uygunluk Belgesi
Cezayir’de bir takım ürün gruplarında yine başlıca kalite kontrol şirketlerince düzenlenen uygunluk belgesi aranmaktadır. Söz konusu ürün grupları; kozmetik ve kişisel bakım ürünleri, otomotiv yedek parçaları, gazla kullanılan teçhizatlar, elektrikli ev aletleri, tekstil ve konfeksiyon, oyuncaklar, vanalar, elektrikli ekipmanlar.
Cezayir’de internet olanakları gerek hız gerekse kalite gibi kriterler açısından oldukça zayıftır. Halihazırda en yüksek internet hızı 2 mega bit olup internet hizmetleri gün içerisinde uzun süreler kesilebilmekte veya yavaşlayabilmektedir.
Ayrıca Cezayirli firmaların e-posta kullanımının zayıf oluşu da hem iletişim kurulamamasına sebebiyet vermekte hem de telefon ve faks aracılığıyla iletişim kurulmasına zorladığından ekstra maliyetlere yol açmaktadır.
Postaneler dışında, kart ve dinarla çalışan uluslararası telefon görüşmesi yapılabilecek telefon kulübelerine büyük otellerde ve merkezi yerlerde rastlamak mümkündür. Bunların yanı sıra, özel sektör tarafından çalıştırılan “taxiphone” diye adlandırılan yerlerde Cezayir Dinarı ile telefon görüşmesi yapılabilir. Otellerin hemen hepsinde uluslararası telefon ve faks imkanı mevcuttur. Ancak ücretleri postane ve taxiphone’lara göre pahalıdır. Diğer yandan Türk GSM servis operatörü Turkcell, Cezayir’deki devlete ait tekel konumundaki GSM servis operatörü olan “Ministre des Postes et Telecommunications (AMN)” ile bir uluslararası dolaşım (roaming) anlaşması imzalamıştır.
Cezayir’de sık sık adres ve telefon değişikleri yaşanmaktadır. Bunun yanı sıra işyerlerinin özellikle vergi uygulamaları dolayısıyla kısa süreler içerisinde (genellikle 2 yıl) kapandığı ve başka bir isim altında yeniden açıldığı görülmektedir. Bu nedenle bilinen ya da belirtilen adreslere/telefonlara ulaşabilmek her zaman mümkün olamamaktadır.
İnternet kullanımı hızlı olarak artmaktadır. Ulusal yayın sistemi, üç radyo kanalı ve bir televizyon kanalını içermektedir. Bu televizyon yayını, ülkenin en uzak köşelerine ulaşacak şekilde genişletilmektedir.
Ulaştırma Altyapısı
Malumları olduğu üzere Cezayir 108 bin km’lik karayolu ile Afrika kıtasının en geniş karayolu ağına sahiptir. Öte yandan 13’ü uluslararası olmak üzere 35 hava alanı vardır. Cezayir’e ihracat ve bu ülkeden ithalat ise 11 tane ticaret limanı vasıtası ile gerçekleştirilmektedir. Bu limanlar; Alger, Oran, Annaba, Skikda, Arzew/Bethioua, Béjaïa, Mostaganem, Ghazaouet, Jijel, Ténès ve Dellys limanlarıdır.
Cezayir’e halihazırda THY her gün 1 sefer gerçekleştirmekte, Cezayir Havayolları (Air Algerie) ise Türkiye’ye haftada 3 uçuş gerçekleştirmektedir. Bu uçuş sayısı talebin çok altında olduğundan bilet fiyatları çok yüksek tutarlara çıkabilmektedir.
Ancak, Sayın Başbakanımızın Cezayir ziyareti sonrası THY seferlerinin bu yılın Ağustos ayından itibaren günlük 2’ye ve gelecek yılın Mart ayından itibaren de 3’e çıkartılması ve Air Algerie’nin de Türkiye’ye daha fazla sayıda sefer düzenlemesi kararlaştırılmıştır. Ayrıca, Cezayir’in Oran ve Konstantin şehirlerine de THY’nin günlük seferler düzenlemesi konusunda mutabık kalınmıştır.
Güvenlik
Ülkede genel olarak bir güvenlik sorunu bulunmamaktadır. Buna karşın, seyahatlerde başkent ve büyük kentler dışında dikkatli olunmasında fayda görülmektedir. Kent merkezleri de dahil olmak üzere belirli bölgelerde takım elbise ile dolaşılması yerine daha rahat ve daha az dikkat çekici giyim tarzının seçilmesi tercih edilmelidir.
Elde cep telefonu, çanta, fotoğraf makinası vb. gibi eşyalarla dolaşılması da tavsiye edilmemektedir. Para ve benzeri değerli şeyler topluca üste alınmamalı, el çantası, portföy gibi saklama materyallerinin kullanılmamasının can ve mal güvenliği açısından önemli olduğu düşünülmektedir.
Çalışma Saatleri
Cezayir GMT+1 saat dilimindedir. Anılan ülkede resmi çalışma saatleri 8:30-17:00, özel sektörde ise 08:00-16:30 arasındadır. Yazın ise iş çıkış saatleri 15:30’a çekilmektedir. Cuma ve Cumartesi günü hafta sonu tatilidir. Özellikle Cuma günü hayat neredeyse durmaktadır. Bu çerçevede firmalarımızın iş seyahatlerini tertip ederken hafta sonuna denk gelecek şekilde bir seyahat planlaması yapmamaları tavsiye edilmektedir.
Ülkede tüm İslami bayramlar, ay takvimine göre kutlanmakta olup her yıl dini bayramların tarihi değişiklik göstermektedir. Dini bayramlar: Ramazan Bayramı; Kurban Bayramı, Hicri Yılbaşı.
Diğer tatiller: 1 Ocak (Yeni Yıl); 1 Mayıs (İşçi Bayramı); 5 Temmuz (Bağımsızlık Günü); 1 Kasım (Devrimin Yıldönümü).
İş Görüşmeleri
Her türlü görüşmeden önce randevu alınmasında fayda görülmektedir. Cezayir’de yaşanan trafik problemi ve başkente çok sıkı polis kontrolü nedeni ile randevuların zamanında gerçekleştirilmesi sorun olabilmektedir. Bu açıdan Cezayirlilerin randevularına sık sık geç gelmekte olduğunun bilinmesinde fayda görülmektedir.
Firmalarımızın randevularına geç gelen Cezayirliler karşısında sabırlı olması, görüşme sırasında firmaların kültürel özellikleri izlenerek mümkünse yerel dil ile (Arapçanın şivesi olan Darja) iletişim kurulması tavsiye edilmektedir. Bunun yanında ticari hayatta Fransızca yaygın olarak kullanılmaktadır. Öte yandan, Cezayir’in bazı berber (kabil) bölgeleri Arapçayı genellikle kullanmamaktadır (Bejaja, Tiziouzu gibi). Firmalarımızın, Arapça veya Fransızca bilen personelleri olmaması halinde muhakkak tercüman ile görüşme yapmaları önerilmektedir. Tercüman temini konusunda Müşavirliğimize başvuruda bulunan firmalarımıza yardımcı olunmaktadır.
Cezayirli firmaların faks, e-posta ile kendilerine yapılan iş tekliflerine zamanında ve çoğu kez de hiç cevap vermedikleri bilinmektedir. Bu çerçevede sonuç vermesi istenen ciddi pazar araştırmalarının anılan ülkeye gelinerek yapılmasında fayda görülmektedir.
Cezayir’de firmaların genellikle söz ile mutabık kalınan hususların yazıya dökülmesi aşamasında değişik tavırlar alabildiği izlenmiştir. Bu nedenle, iş bağlantısı yapan firmanın yazılı bir sözleşme ile mutabakat sağlaması tavsiye edilmektedir. Cezayirli muhataplarının güvenlerini ve yakınlıklarını temin etmek adına, Türkiye’ye davet ederek, kapasitelerini ispatlamaları önem arz etmektedir.
Cezayirlilerin Türk insanına karşı sıcak ve samimi olmalarına karşın, özellikle iş tecrübesi fazla olmayanların Türkiye ve Türk ürünü hakkında kanaatlerinin yeterli olmadığı düşünülmektedir.
Cezayir’in ülke telefon kodu 00 213 olup sabit telefon numaraları “0” ve şehir kodu dahil olmak üzere 7, cep telefonu numaraları ise “0” dahil 10 hanelidir.
Cezayir’de En Çok Yapılan Hatalar :
Ülkenin yaygın dillerinden birini (Arapça-Fransızca) bilmeyen uzmanlar veya idareciler vasıtası ile iş görüşmesi yapılması,
Cezayirli ya da Türk tanıdıklara aşırı güvenilerek söz ile iş yapılması,
Havaalanında döviz deklarasyonunda bulunulmaması,
Cezayir mevzuatının gümrükleme hususlarını bilinmeden ya da hafife alınarak, mevzuata uygun olmayan malların gümrüklenmesi,
Doğru iş partnerinin seçilmesinde yeterince titizlik gösterilmemesi,
Ürün tanıtımı ve pazar ziyareti konusunda yeterince donanımlı olunmaması, bu konunun ihmal edilmesi,
Her ziyaretin potansiyel bir alışveriş yapılması olarak görülmesi ve mutlaka iş akdi kurulması konusunda gösterilen sabırsızlık,
Bazı akreditif işlemlerinin tatil sezonu, teknik yetersizlik vs. gibi nedenlerle uzaması sebebiyle müşterinin çok hızlı hareket etmeye itilmesi ve bunun sonucunda da kaybedilmesi.
Bir cevap yazın